Gà trống: Lưu ý gà trống khoảng một năm trên dưới mới cho là trưởng thành, đủ tuổi để đi đá, cũng phải giáp một niên trở đi. Khi gà trưởng thành, bạn phải chú ý nghĩ ngay đến chuyện cắt tích, cắt tai, sớm bỏ những miếng da vô nghĩa đi.
Sau khi cắt tích, gà cần được thả ra sân cho sung sức lại rồi lại nhốt vào cho ăn uống đầy đủ như sau, lúc đãi sạch trấu, nước mưa thật trong, thỉnh thoảng phải cho ăn rau, cá, thịt, trứng và đặc là cà chua, gà mới sung và đẹp hơn.
Khi gà lành mạnh hoàn toàn, lựa một ngày ráo trời đem sổ thử để tìm hiểu thế đá, có món nghề gì xuất sắc, nước chịu đòn ra sao, về khuya chống trả như thế nào. Nghiên cứu cho kỹ để sau dễ lựa gà cặp độ. Nếu là “gà đòn”, sau đó cứ thả vào chuồng riêng nuôi thúc (dưỡng), cho ăn tẩm bổ, điều độ là cần thiết. Tập sổ thử như thế chừng vài kỳ, cách nhau khoảng nửa tháng, là có thể đem đi đá sau khi nuôi thúc tốt. Chú ý Nhưng nếu “gà cựa”, như thế chưa đủ, vì cựa chưa dài, chưa biết tung ngọn cước, múa lưỡi dao, phải chờ đúng tuổi là khoảng 16 hay 17 tháng trở đi, khi ấy mới biết được thứ dữ hay thứ vừa. (Chú ý: sổ lần một là 10 phút, lần hai khoảng gấp đôi, và lần ba là hai hồ nửa tiếng), cũng chẳng nên sổ quá nhiều, sau này gà sẽ quen tật lúc còn tơ, chỉ đá một chập rồi lôi thôi không chịu đá nữa, khó có thể dành được chiến thắng.
Khi rảnh rang mới nghĩ đến chuyện hớt lông, lông nách, lông đầu thì hớt sạch tróc, còn lông cổ thì chừa lại một túm sát cần, chỗ ấy là chỗ nhược, da non, phải có lông che kín, cần xén lông dạ dưới, chừa năm ba sợi che đít. Nơi đùi hớt trọn chừa đủ mấy sợi đỡ lạnh, vế non và ba sườn làm cho sạch trơn, cho nghệ mau thấm, khi đá nếu bị đâm thì biết ngay. “Làm lông” rồi, có những thời kỳ huấn luyện sau đây: 1) Thoa rượu thuốc 2) Sổ 3) Chạy lồng 4) Đi hơi 5) Om bóp 6) Vô nghệ 7) Nuôi thúc 8) Dầm cẳng
Bước thứ nhất(1) : Thoa rượu thuốc : – Tìm một thứ rượu thuốc bóp tốt, dùng khăn nhám chấm và thoa khắp thân thể gà, thoa xong đôi ba lượt, thả gà ra sân úp bội phơi nắng dịu, mai lại típ tục như vậy, (tắm bằng nước trà hoặc nước lá ổi) làm đôi ba lượt.
Bước 2 : Đi Hơi – Lúc sổ gà bạn chú ý phải lấy vải dầy bịt mặt, bịt mỏ, chừa mắt, bịt cựa, bịt thới, lúc đá không thể mổ cắn được chỉ “nạp xạ” chân không, tập như thế lâu ngày sẽ làm cho gà bền sức, lâu mệt, giỏi “nạp xạ”, giỏi “quăng” sẽ giúp gà ra trận có được thể lực tốt hơn.
Bước thứ ba(3) : Chạy lồng :
– Nhốt gà trong chồng, để hai con thấy nhau, nhưng không đá được, (tương kiến bất tương đả) hai con sẽ phẫn nộ, đá bóng nhau, tập như vậy để nhà ra trận bền chí, quyết chiến đấu để dành được chiến thắng.
Bước thứ tư(4) : Om gà : Bạn Lấy nồi đất, bí quyết trong nồi đất đựng ít nước tiểu pha với rượu thuốc, nấu sôi, rồi lấy vải bọc ngải cứu và nghệ dằm nát, chấm nước tiểu thuốc, bóp sơ cho nước ấy ra bớt, rồi dùng túi ấy ép trên thương tích ở mình gà, gà sẽ mau lành những vết thương khi đá sau này và vết thương hiện có, đồng thời thêm da xương cứng chắc.
Bước thứ năm(5) :Vô nghệ :
– Loại nghệ tàu, để lâu ngày cứng như đá, có bán tại tiệm thuốc bắc là tốt nhất, bằng không dùng nghệ ta, già mới tốt. – Sau khi sổ, tắm cho gà xong, lấy nghệ mài ra như bột và ngâm gồm: nghệ + quế chi + một ít nước lạnh + một chút thuốc bóp + một chút nước tiểu con trai + nửa phần rượu đế + một chút muối bọt + một chút phèn chua tán nhỏ ngâm chung với vài cái đinh sét. – Sau đó trộn lại sền sệt như hồ, dùng bàn chải cọ sát vào da gà, chấm nước nghệ chà vào gà, thoa luôn cả cẳng. Xong, ôm gà ra sân tắm nắng dịu trong bội, mai sau gà sẽ săn chắc như đá. Tắm nắng khô mình thì đem vào tẩm nghệ và xả nghệ (tắm bằng xác trà) cho phai sạch. – Bí quyết làm cho có cơ thể mình đông ra sắt 😀
Bước thứ bảy(7) : Dầm cẳng
– Sau những bữa ăn tối bạn nên bắt gà “dầm cẳng” vào một chậu nước thuốc, cao đến đầu gối, nước ấy gồm có: nước tiểu pha rượu trắng + một chút muối ăn + một chút phèn chua + một ít thuốc rê + một ít đinh sét. Ngâm như vậy, cốt luyện cặp cán gà cứng như đá, khô rang như chân gà chết.
Cách luyện cho chân gà cứng để có được nhứng miếng đá đau
Bước thứ tám(8) : Khâu rất quan trong nuôi thúc khi đá ( dưỡng )
– Thời gian nuôi thúc tối thiểu cũng phải là 10 ngày trước khi mang đi đá, sau khi làm đủ cách huấn luyện như trên rồi. – Mỗi sáng sớm từ ba đến bốn giờ (giờ cố định ), cho gà uống nước, uống thật điều độ, dùng chén có cỡ đong cẩn thận, không được để gà uống tự do (một là một), như vậy gà sẽ không mất nước khi đá, thì bền sức hơn rất nhiều . – Sáng khoảng 5 giờ bạn cho gà ra tắm sương, dùng một khăn lông phơi ngoài trời, từ chập tối, đến 5 giờ sáng khăn ấy sẽ ướt vì thấm sương trời. Trước khi thả tắm, dùng khăn vắt nước sương ấy cho gà uống ít giọt, rồi cũng khăn ấy lau khắp thân thể gà trước khi thả quần sương (không được cho gà đạp mái, gà mất sức), không quên phun vào gà một chút rượu trắng cho máu chạy đều. – Đến chiều, mặt trời xuống, nắng dịu, cũng phơi gà một chút cho quen, bạn nhớ phải phun rượu nên gà. 5 giờ thả, 6 giờ bắt vô nhốt và cho ăn đúng bữa tuyệt đối. Bữa sáng từ 8 giờ đến 9 giờ, bữa chiều từ 6 giờ đến 7 giờ, giờ nhất định mới cho ăn, có thể sớm muộn đôi chút. Thí dụ: sáng 9 đến 10 giờ, chiều 5 giờ đến 6 giờ. – Thức ăn thường tốt nhất là lúc đãi sạch trấu, được ngâm nước cho mọc mộng , hoặc lúa nấu chín, đem phơi nắng cho khô thì tốt hơn. Nhiều nơi công phu dùng lúa nấu chin, rắn men, phơi sương một đêm, phơi khô rồi dùng cho gà ăn, gà sẽ sung hơn, nặng hơn và chắc. Tới bữa cho gà ăn, gà đang ăn rồi thôi, bỏ đi chỗ khác, lập tức cất lúa ngay, mặc dù mới ăn ít (không cho ăn dầm dề), đến bữa khác mới được ăn. Nếu có thuốc tiêu, nên cho uống một chút sau bữa ăn. – Nước uống phải để luôn luôn cho gà chọi(nước mưa là tốt nhất), nước có cát bụi dơ,là bạn phải thay ngay. Ngoài hai bữa ăn chính, cần phải những thức ăn bổ dưỡng sau đây: khoảng hai hay ba ngày, cho gà ăn một quả trứng gà (chỉ ăn lòng đỏ), thịt, cá sống, nhất là lươn, chặt khúc nhỏ (đừng để mất máu tươi), cho ăn sống, các thứ rau, trong thời gian dưỡng, nên cho ăn cà chua, nếu có các thức đậu càng tốt (đậu xanh, đậu phộng, đậu nành v.v. ) thêm vào. – Những thức ăn bổ dưỡng kể trên, lúc nào có thì cho ăn, không cần thời gian nhất định, nhưng cũng không nên cho ăn no khi gần đến bữa chính là lúa, (không quên một vài ngày lại cho ăn sắt vụn một lần, mỗi lần ăn chừng vài cục nhỏ bằng hạt bắp, hạt đậu, lưu ý sắt không có cạnh bén). – Buổi tối, trước khi đi ngủ, bạn nhớ ép gà uống nước một lần nữa, như thế sẽ giúp gà nở cần cổ to hơn. – Trong thời gian thúc dưỡng, bạn cần phải luôn luôn theo dõi phân gà, cho biết gà có phân khô cứng, tròn cục là gà sung sức, nếu đi ra nước, hoặc sệt là bộ phận tiêu hóa kém tốt, thiếu sung, cần nuôi gà thật chắc thịt, không bủng beo, và có mỡ dư, mập. – Lúc cho ăn được để trên cao, gà phải nhón gót mới ăn được (tập nhóng cao) sẽ tốt gà ra trận. Cho gà ăn là khi ở nhà, lúc mang đi đá, tuyệt đối không thả cho ăn bậy, ngừa kẻ đầu độc. Đang nuôi thúc, nếu được gần một con gà trống khác (tương kiến bất tương đả), gà sung sức, đi tới đi lui tránh được mỡ dư càng tốt (hình thức như vần xoay).Trước khi đó, phải biết rằng gà không hề khó chịu trong mình.